Στα πρόθυρα της διάλυσης η τρόικα;;

Παρουσιάζει ο ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΓΓΕΛΙΔΗΣ

Οι κόντρες μεταξύ των τριών μελών της τρόικας έχουν ξεκινήσει εδώ και καιρό. Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το www.euro2day.gr , εδώ και έναν χρόνο οι αναδυόμενες αγορές πιέζουν το ΔΝΤ να αποχωρήσει από τα ευρωπαϊκά πακέτα στήριξης, τουλάχιστον με τη μορφή με την οποία λειτουργούσε μέχρι σήμερα. 

Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που το Ταμείο διέθεσε μόλις 1 δις ευρώ για το κυπριακό πακέτο, παρά την επίσημη απόφαση της συνόδου κορυφής του 2011 ότι το ΔΝΤ θα συμμετέχει σε προγράμματα στήριξης με το ένα τρίτο των κεφαλαίων.    

Ανέκαθεν οι εκθέσεις αξιολόγησης του ΔΝΤ, ειδικά της Ελλάδας, ήταν διαφορετικές από αυτές που συντάσσουν η Κομισιόν και η ΕΚΤ. Όμως η τελευταία έκθεση του Ταμείου διαχωρίζει πλήρως τις θέσεις του από την Ευρώπη ως προς τις προβλέψεις, ενώ διαμηνύει σαφώς ότι χωρίς δεύτερο «κούρεμα» του δημόσιου χρέους ο στόχος για μείωσή του σημαντικά κάτω από το 110% του ΑΕΠ έως το 2022 δεν είναι επιτεύξιμος. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι το πόρισμα που είδε το φως της δημοσιότητας είναι απλώς μια σύνοψη αυτών που «πρέπει» να βγουν προς τα έξω στο πλαίσιο της αλλαγής κλίματος που επιχειρείται. 

Η αναλυτική έκθεση που συντάσσει ο Πολ Τόμσεν για το Δ.Σ. που θα συνεδριάσει για τη χώρα μας στις 31 Μαΐου 2013 θα είναι - σύμφωνα με πληροφορίες - αρκετά πιο σκληρή ως προς τις προβλέψεις για την ανάκαμψη της οικονομίας και τη βιωσιμότητα του χρέους.

Άλλωστε, το ΔΝΤ έχει εκταμιεύσει μόνο την πρώτη δόση του 2013, σε αντίθεση με την Ε.Ε. που τη Δευτέρα θα αποφασίσει για την τρίτη και την τέταρτη. 

Όπως μάλιστα μας μετέφερε αξιωματούχος του Ταμείου, ο Π. Τόμσεν δεν φαίνεται να συμμερίζεται την αισιοδοξία της ελληνικής κυβέρνησης για επιστροφή στη ανάπτυξη στο τέλος του 2013 και βάζει πολλούς αστερίσκους ακόμα και για το 2014. 

Η στάση του Μάριο Ντράγκι 

Μέχρι και πριν από μερικούς μήνες, το ευρωπαϊκό σκέλος της τρόικας παρουσιαζόταν συμπαγές. Όμως, μια τοποθέτηση του προέδρου της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, στο ευρωκοινοβούλιο, που ούτε λίγο ούτε πολύ επιτέθηκε με τη σειρά του στη λογική της υπερβολικής λιτότητας, έβγαλε προς τα έξω την υπόγεια διαφωνία και έβαλε επισήμως τέλος στο κοινό μέτωπο. 

Για τους καλά γνωρίζοντες, ο Μ. Ντράγκι προετοίμαζε αυτήν τη διαφοροποίηση εδώ και καιρό, καθώς οι αναλυτές στη Φρανκφούρτη του παρουσίαζαν μήνα με μήνα διαφορετικές προβλέψεις για την ευρωζώνη από αυτές της Κομισιόν.

Επιπλέον, ο κεντρικός τραπεζίτης θεωρεί ότι η ΕΚΤ κλήθηκε πολλές φορές να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά με μια σειρά έκτακτων και αντισυμβατικών μέτρων και πως ήρθε η ώρα των κυβερνήσεων να εφαρμόσουν διαρθρωτικές αλλαγές ώστε η τράπεζα να απεξαρτηθεί πλήρως. 

Στον ευρωπύργο και στο στρατόπεδο των συμβούλων του Ιταλού τραπεζίτη υπάρχει πλέον εμφανής δυσφορία για τον γερμανικό βραχίονα που ακούει στο όνομα Γιορκ Άσμουσεν και Γενς Βάιντμαν, οι οποίοι δείχνουν να παίρνουν γραμμή από το Βερολίνο σε μια σειρά κρίσιμα θέματα. 

Σε αυτούς άλλωστε σκαλώνει η επιδίωξη Ντράγκι να βρεθεί μέσο απευθείας χρηματοδότησης των ΜΜΕ στην ευρωζώνη για να λυθεί το πρόβλημα της ρευστότητας. 

Τα πυρά όλων δέχεται η Κομισιόν και ο επίτροπος Όλι Ρεν προσωπικά. Μάλλον όχι άδικα, καθώς τα τελευταία τρία χρόνια η ομάδα του απέτυχε να προβλέψει την επιβράδυνση της ανάπτυξης στην ευρωζώνη και το ύψος της ύφεσης στις χώρες της περιφέρειας. Το ΔΝΤ ήταν αυτό που παραδέχθηκε ότι οι πολλαπλασιαστές ήταν λάθος, ο Όλι Ρεν όμως είναι αυτός που απορροφά τους κραδασμούς. 

Τη δυσαρέσκεια για τις επιδόσεις της Κομισιόν δεν βοήθησε και ο συγκεντρωτισμός του Όλι  Ρεν ούτε και η κόντρα του με την Task Force του Χ. Ράιχενμπαχ. Να σημειωθεί ότι ακόμα και τώρα δεν υπάρχει δίαυλος ουσιαστικής επικοινωνίας μεταξύ των δύο. Μόνο υπόγειο σαμποτάζ εκατέρωθεν. 

Σε δοκιμασία το μοντέλο των «τριών» 

Η ομολογούμενη αποτυχία των μνημονίων και η έντονη κοινωνική δυσαρέσκεια είναι αυτά που οδηγούν στην άποψη των ιθυνόντων για τη διάλυση μεσοπρόθεσμα του μοντέλου της τρόικας ως έχει. Απόφαση για την οποία προ ημερών προϊδέασε ο Γ. Άσμουσεν.

Η Γερμανία φαίνεται πως συμφωνεί. Όχι γιατί κάνει στροφή προς την ανάπτυξη, αλλά γιατί σε πολιτικό επίπεδο τη συμφέρει: Πρώτον, γιατί το παρόν μοντέλο της τρόικας θα είναι ένας εύκολος αποδιοπομπαίος τράγος, που θα ικανοποιήσει τις κοινωνίες, και δεύτερον, και κυριότερο, γιατί το Βερολίνο εδώ και καιρό επεξεργάζεται σχέδιο αλλαγής της Ευρωπαϊκής Συνθήκης. 

Όπως μας ανέφερε υψηλά ιστάμενος αξιωματούχος της Ε.Ε., το σχέδιο βρίσκεται στην τελική ευθεία και ήδη υποστηρίζεται από τις σκληροπυρηνικές χώρες, παρά τις αντιδράσεις πολλών μελών. Τον ρόλο του λαγού αναμένεται να λάβει για άλλη μία φορά (όπως και στο bail-in) ο νέος πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ, υπό τις οδηγίες του μέντορά του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. 

Κρατώντας ως όμηρο την τραπεζική ένωση, οι Γερμανοί επιθυμούν αλλαγές που θα σφίγγουν τη δημοσιονομική εξυγίανση μέσω της απόρριψης προϋπολογισμών και σε πολιτικό επίπεδο. 

Επίσης, με την ένταξη του bail-in ως μέτρου αντιμετώπισης κρίσεων, το Βερολίνο αναμένεται να επιχειρήσει ανατροπές στην καθολική εγγύηση των 100.000 ευρώ στις καταθέσεις στην ευρωζώνη και να το αλλάξει με τον όρο case by case. 

Με άλλα λόγια, το Βερολίνο επιδιώκει την ενσωμάτωση της «ιδέας» της τρόικας στη Συνθήκη, μέσα από την οποία θα μπορεί πιο εύκολα να επιβάλλει τα οικονομικά μοντέλα που επιθυμεί ανά χώρα.