Πλάτωνος «Πολιτεία»!

Γράφει ο ΗΛΙΑΣ ΝΟΜΠΙΛΑΚΗΣ

Όλοι από τα μαθητικά μας χρόνια έχουμε αποκτήσει μια επιφανειακή γνώση σχετικά με τους Αρχαίους Έλληνες συγγραφείς.

Ανάλογα με τον καθηγητή μας στο σχολείο, άλλοι αγαπήσαμε την αρχαία ελληνική γραμματεία και άλλοι την μισήσαμε.

Εγώ βρισκόμουν κάπου στην μέση γιατί σε κάποιες τάξεις είχα την τύχη να έχω «δάσκαλους» διαβασμένους, ψαγμένους που έκαναν το μάθημα τους ελκυστικό (Κώστας Ασπρουλάκης, Νίκος Πετρόχειλος - καλή τους ώρα) και καθηγητές που έκαναν μάθημα διαβάζοντας από το σχολικό βιβλίο και μας έβαζαν να αντιγράψουμε ακαταλαβίστικα κείμενα.

Εδώ και αρκετό καιρό «ωρίμασα» και άρχισα να διαβάζω αρχαίους μας, αναλύοντας ιδέες τους, συγκρίνοντας τις θεωρίες τους με την σημερινή τραγική μας κατάσταση και ποια πράγματι θα μπορούσαν να δώσουν μια καλύτερη ποιότητα στην ζωή μας.

Διαβάζοντας λοιπόν Πλάτωνα, διαπίστωσα ότι η φιλοσοφική του θεωρία έχει υποστεί τόσες διώξεις, επηρέασε έντονα όλα τα μετέπειτα ρεύματα και δεν υπάρχει φιλόσοφος σε όλο τον κόσμο, που να μην ασχολήθηκε μαζί του.   

Ο Πλάτων ανήκε σε αριστοκρατική οικογένεια και το πραγματικό του όνομα ήταν Αριστοκλής. Το όνομα Πλάτων του δόθηκε σαν προσονύμιο λόγω του εύρωστου στήθους του ή για την ευρύτητα του λεξιλογίου του.

Ο Πλάτων από τα 20 του χρόνια εμπνεύστηκε από τον Σωκράτη, που ήταν ο δάσκαλος του, ταξίδεψε αρκετά, άρχισε να γράφει και στα κείμενα του βρίσκομε αναλύσεις ιδεών, εννοιών, αρετής, σοφίας, σωφροσύνης.

Διακήρυξη του: «Τίποτε δεν είναι μόνιμο, εκτός από τις ιδέες».

Την «Πολιτεία» την έγραψε κάπου στο 380 π.Χ. και από τότε αυτό το κείμενο άσκησε επιρροή και στην φιλοσοφία και στην πολιτική.

Εκεί διαπιστώνουμε ότι η Πολιτεία αποτελεί αντανάκλαση του ανθρώπου και «Όταν οι φιλόσοφοι βασιλέψουν και οι βασιλιάδες φιλοσοφήσουν, τότε μόνο θα ευτυχήσουν οι λαοί».

Εδώ είναι και η μέχρι σήμερα αναφορές, άλλες θετικές, άλλες αρνητικές, άλλες στρεβλές. Η ουσία είναι ότι έχει διαβαστεί και κριθεί, όσο λίγα έργα στον κόσμο.

Με την «Πολιτεία» ασχολήθηκαν οι Κικέρων, Σκιπίων, Τάκιτος, Αριστοφάνης, Κάρλ Πόππερ κλπ.

Προσπαθώντας να δω τι θα μπορούσα να πω στους σημερινούς διοικούντες, από τον Δήμαρχο έως τον Πρωθυπουργό να κρατήσουν από αυτό το περίφημο έργο, είναι:

Σωφροσύνη, αρετή, αλλά και ότι στην κρίση τους δεν πρέπει να υπάρχει διαχωρισμός μας σε πλούσιους (φίλους τους!) και φτωχούς (εμάς), ενιαίο εκπαιδευτικό σύστημα για όλους και όχι κάθε Υπουργός Παιδείας να φτιάχνει τον «σωτήριο νόμο του» και ισότητα πολιτών για όλους (μη εξαιρουμένων των εαυτών τους)!!