Σμύρνη: Η καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης...1900 - 1922!

Γράφει η ΤΙΝΑ ΣΓΟΥΡΟΠΟΥΛΟΥ

Την Δευτέρα 23 Ιανουαρίου 2012 στο Αμφιθέατρο του Κτηρίου της οδού Πειραιώς του Μουσείου Μπενάκη πραγματοποιήθηκε  η πρώτη προβολή του ντοκιμαντέρ με τίτλο «Σμύρνη: Η καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης, 1900 - 1922», και την Τρίτη 24 Ιανουαρίου στην αίθουσα Σπυρίδωνος και Ευρυδίκης Κωστοπούλου του Κεντρικού Κτηρίου του Μουσείου Μπενάκη.

Η προκυμαία της Σμύρνης στις αρχές του 20ού αιώνα.

Την ταινία συνοδεύει ομότιτλη φωτογραφική έκθεση. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης (25 Ιανουαρίου - 11 Μαρτίου 2012) το κοινό θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει μια σειρά προβολών του ντοκιμαντέρ στο αμφιθέατρο του ιδίου κτηρίου (Κουμπάρη 1).

Το Σπόρτινγκ Κλαμπ και ο Ελληνικός Στόλος στην Σμύρνη τον Μάιο του 1919.

Η σκηνοθέτης και επιμελήτρια Μαρία Ηλιού και ο ιστορικός Αλέξανδρος Κιτροέφ, που είχαν παρουσιάσει το 2007 στο Μουσείο Μπενάκη «Το Ταξίδι. Το Ελληνικό Όνειρο στην Αμερική» - επιλογή του American Film Institute στη Washington DC ανάμεσα στις 20 καλύτερες Ευρωπαϊκές ταινίες του 2008 (The European Showcase) και βραβείο καλύτερου ιστορικού ντοκιμαντέρ στο Φεστιβάλ του Houston) - μετά από τέσσερα χρόνια συνεργασίας και έρευνας σε Ευρώπη και Αμερική, φέρνουν πίσω στο κοινό, εικόνες ξεχασμένες σε «κλειστά» αρχεία αλλά και μια νέα οπτική που συμπεριλαμβάνει όλες τις κοινότητες στη ζωή της Σμύρνης, καθώς και τα δραματικά γεγονότα του 1922.

Το ιστορικό ντοκιμαντέρ και η έκθεση είναι μεγάλης σημασίας όχι μόνο γιατί το ελληνικό κοινό θα δει άγνωστες εικόνες από τη Σμύρνη αλλά και γιατί συγχρόνως οι δύο συνεργάτες, φέρνουν μια νέα ματιά στον τρόπο με τον οποίο διηγούνται την ιστορία.

Μια ματιά που κρατά αποστάσεις τόσο από μια υπέρμετρα εθνικιστική αφήγηση όσο και από νεώτερες απόπειρες που αποσιωπούν τα τραγικά γεγονότα της καταστροφής, παραμορφώνοντας την αλήθεια. Ενενήντα χρόνια μετά την καταστροφή, οι δυο συνεργάτες θέλουν να τιμήσουν τον κόσμο που χάθηκε το 1922 αλλά και συγχρόνως την επιστήμη της ιστορίας.

Ιστορικοί από την Αμερική και την Ευρώπη μιλούν για την μεγάλη Ιστορία ενώ Σμυρνιοί, πρώτης, δεύτερης και τρίτης γενιάς, αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες. Μάλιστα, τρεις από αυτούς, ξετυλίγουν οικογενειακές μικροϊστορίες σε σχέση με τα γεγονότα, από την Ελληνική, την Αρμενική και την Τουρκική πλευρά, από τα χρόνια του κοσμοπολιτισμού ως τα χρόνια της καταστροφής.

Το ντοκιμαντέρ και η ομώνυμη φωτογραφική έκθεση τεκμηριώνονται με σπάνιο φωτογραφικό και κινηματογραφικό υλικό που σταχυολογήθηκε από αρχεία της Αμερικής και της Ευρώπης.

Η προκυμαία της Σμύρνης στις αρχές του 20ού αιώνα από την Συλλογή Pierre De Gigord.

Για πρώτη φορά δημοσιεύονται άγνωστες εικόνες της Σμύρνης από ιδιωτικές συλλογές, όπως αυτή του Pierre De Gigord, και από τα αρχεία της Library of Congress, του Πανεπιστημίου του Princeton και του Harvard, του Near East Relief, του Imperial War Museum, της Pathe, του Albert Kahn Fondation και άλλων ιδρυμάτων της Ελλάδας και του εξωτερικού.

Για την ηχητική επένδυση της ταινίας η μοντέρ Αλίκη Παναγή χρησιμοποίησε ήχους εποχής προκειμένου να ζωντανέψουν τα γεγονότα, ενώ ο μουσικός Νίκος Πλατύραχος, βασίστηκε σε τραγούδια από τη Σμύρνη και επιτυχίες της εποχής για να συνθέσει την πρωτότυπη μουσική του.

Το ντοκιμαντέρ και η φωτογραφική έκθεση βασίζονται στην ιδέα ότι η Σμύρνη παρ’ όλο που καταστράφηκε με τραγικό τρόπο κατά κάποιο τρόπο εξακολουθεί να υπάρχει. Εξακολουθεί να είναι μια ιδέα, ένας τρόπος ζωής, που έχει να κάνει με τον κοσμοπολιτισμό, τη Σμύρνη της χαράς της ζωής αλλά και των θρήνων. Τη Σμύρνη μπορεί να την έχει κανείς πάντα μαζί του.

Προβολές στο αμφιθέατρο του Κεντρικού Κτηρίου (Κουμπάρη 1):

- Δευτέρα, Τετάρτη, Παρασκευή, Σάββατο: 11.00, 13.00, 15.00
- Πέμπτη*: 11.00, 13.00, 15.00, 17.00, 19.00, 21.00
- Κυριακή: 11.00, 13.00

- Σημείωση: *Τις Πέμπτες 9/2 και 23/2 δεν θα πραγματοποιηθεί η προβολή στις 19.00. Διάρκεια ντοκιμαντέρ: 87'