Υποκειμενική άποψη των πραγμάτων ή αντικειμενική πραγματικότητα;

Γράφει ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΑΡΑΦΩΝΙΤΗΣ

Η οικονομική κρίση πιέζει διαρκώς και για μεγάλο ήδη χρονικό διάστημα. Μας πιέζει ως μεμονωμένα άτομα, ως οικογένειες και ολόκληρη την κοινωνία. Μας υποχρεώνει η πίεση αυτή να βιώνουμε πρωτοφανείς καταστάσεις και σχεδόν ανυπέρβλητες δυσκολίες ενώ παράλληλα εκ των πραγμάτων αναγκαζόμαστε να επιδιώκουμε ανεύρεση τρόπων για να την αντιμετωπίσουμε, προκειμένου να καταφέρουμε να επιβιώσουμε αλλά και να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις ανάπτυξης στο μέλλον.

Μας υποχρεώνει επίσης να κατανοήσουμε τα αίτια που την προκάλεσαν, τις ευθύνες, τις αβλεψίες όσο και την σχεδόν παντελή έλλειψη προβλεπτικότητας που συνέργησαν στη σύνθεση του καταστρεπτικού αποτελέσματος που βιώνουμε τραγικά.

Στην πρώτη φάση της κρίσης ξαφνιαστήκαμε και την απωθήσαμε ως το δυσάρεστο απευκταίο. Θέλαμε να ελπίζουμε πως βλέπαμε απλώς ένα κακό όνειρο, έναν εφιάλτη. Μετά είχαμε τη τάση να υποτιμήσουμε το μέγεθος του φαινομένου, για να μπορέσουμε κάπως έτσι εύκολα όπως νομίσαμε να το υπερβούμε και στηρίξαμε για μια ακόμη φορά τις ελπίδες μας, παρά τις σπασμωδικές μας προσπάθειες, στον θεό της Ελλάδας.  

Συν τω χρόνω συνειδητοποιούσαμε πως χρωστούσαμε πάρα πολλά ως ελληνικό δημόσιο αλλά και ως ιδιώτες, πως είχαμε ένα υπέρογκο δημόσιο  έλλειμμα το οποίο πρόσθετε κάθε χρόνο μεγάλο επί πλέον χρέος στο δημόσιο χρέος, πως επίσης το τριαδικό κακό συμπληρωνόταν από την υπολειπόμενη παραγωγή και το υπολειπόμενο επίσης και απολύτως αναγκαίο εκείνο επίπεδο εξαγωγών παραγομένων και ανταγωνιστικών προϊόντων, που θα καθιστούσε, αν υπήρχε, ισορροπημένη τη σχέση ανάμεσα στα όσα καταναλώναμε και αυτά που παραγάγαμε.

Θεωρήσαμε αρχικώς ως μόνους υπεύθυνους της κρίσης τους πολιτικούς αλλά δεν αργήσαμε να συνειδητοποιήσουμε πως της οικονομικής κρίσης είχε προηγηθεί η ηθική κρίση της ελληνικής κοινωνίας. Αποκαλυπτικός καθίσταται ο χρόνος για την βαθιά όσο και εκτεταμένη σήψη που κατέτρωγε και κατατρώγει τα σωθικά της κοινωνίας μας με τα όσα αποκρουστικά έρχονται καθημερινά στο φως της δημοσιότητας.

Διαπιστώσαμε σιγά-σιγά πως είχαμε δανειστεί πολλά, μάλλον μόνο για να καταναλώνουμε,  και μάλιστα αγαθά εισαγόμενα, υπονομεύοντας έτσι  την παραγωγική μας δυνατότητα και προοπτική.

Το να δανείζεσαι ως χώρα για να χρηματοδοτείς την καλά μελετημένη όμως  και προγραμματισμένη ανάπτυξη της οικονομίας σου δεν είναι απλά θεμιτό αλλά επιτακτική, θα λέγαμε, ανάγκη για να επιζήσει και να αναπτύσσεται η εθνική οικονομία στον έντονα ανταγωνιστικό σύγχρονο κόσμο. Αλλά αντί αυτού να επιλέγεται ο δανεισμός του κράτους για να εξυπηρετηθούν αυξήσεις μισθών, περιττοί διορισμοί, άχρηστοι εν πολλοίς, και μίζας ένεκεν  π.χ.  εξοπλισμοί των ενόπλων δυνάμεων, η απόσταση είναι μεγάλη, και το απαράδεκτο της εν λόγω πρακτικής, πασιφανές.

 Δεν αργήσαμε νομίζω να αντιληφθούμε πως η κρατική μηχανή υστερούσε και υπολειπόταν τραγικά ως προς το επίπεδο δομών της όσο και αποδοτικής λειτουργίας της  που θα έπρεπε να χαρακτηρίζει ένα σύγχρονο κράτος.

Υστερήσαμε τέλος, στα πλαίσια των υποχρεώσεών μας έναντι του Μνημονίου, να ανταποκριθούμε στις δεσμεύσεις μας έναντι των εταίρων στην ΕΕ. Αδυνατούσαμε και εξακολουθούμε να αδυνατούμε να συλλάβουμε το μεγαλύτερο τμήμα της φοροδιαφυγής, της εισφοροδιαφυγής κοκ.

Ο εκσυγχρονισμός της ελληνικής οικονομίας αναμένεται χρόνια τώρα και τώρα επιτακτικά επιζητείται ως η μόνη σωτήρια προϋπόθεση.      

Το Κράτος και τη συμπεριφορά του, μιμηθήκαμε μαζικά οι πάντες, με δανεικά βελτιώσαμε μεν πρόσκαιρα το επίπεδο της ζωής μας αλλά, όπως ήδη έχουμε αντιληφθεί, υπονομεύσαμε το μέλλον μας και προ πάντων αυτό των παιδιών μας.

Συμπέρασμα πρώτο και νομίζω εξαγόμενο αβίαστα. Πολιτικοί πολλών τετραετιών και πολλών και διαφορετικών κυβερνήσεων  και πολίτες-ψηφοφόροι επί πολλές δεκαετίες , τα κάναμε, κατά το κοινώς λεγόμενο, μούσκεμα.  Όλοι  μαζί χάσαμε την ευκαιρία να έχουμε μια άλλη Ελλάδα σήμερα, με θεμελιωμένη σε γερές βάσεις οικονομία. Την όποια διεθνή οικονομική κρίση να μπορούμε έτσι με λιγότερες επιπτώσεις να αντιμετωπίσουμε αλλά και να διαχειριστούμε ακόμη και ελπιδοφόρα.

Τώρα πληρώνουμε πολύ  βαρύ τίμημα και το χειρότερο όλων η παραμένουσα αβεβαιότητα όσο αφορά την έκβαση των προσπαθειών  των κυβερνήσεών μας και των θυσιών του Λαού μας. Το μάθημά που πήραμε είναι σκληρό αλλά ίσως αποδειχθεί καίριο προκειμένου να αποτραπούν στο μέλλον επαναλήψεις  λαθών και παραλείψεις  που μας έφεραν εδώ.

Τη συμφορά έχεις βάσιμες ελπίδες να την υπερβείς μόνο αν επιστρατεύσεις τη νηφαλιότητα που αποτελεί την βασική προϋπόθεση για  σωστές  επιλογές. Οι θυμοί, οι αγανακτισμένες συμπεριφορές, οι κατάρες και οι αέναες διαμαρτυρίες-καταγγελίες ενάντια π.χ. στους πολιτικούς είναι αδιέξοδες όσο και αναποτελεσματικές πρακτικές. Αντιπολιτευτικές τακτικές που κατατείνουν να ακυρώνουν τις όποιες , ακόμη και τις ορθές, κυβερνητικές προσπάθειες δεν υπάρχει η παραμικρή πολυτέλεια να εξακολουθούν να υφίστανται.

Αντιθέτως  ζητούμενο είναι η συντονισμένη προσπάθεια όλων μας να σταθεροποιηθεί η οικονομία, να ανακάμψει και τέλος να αναπτυχθεί.

Ζητούμενο η άμεση καλλιέργεια πνεύματος  αλληλεγγύης και η επιστράτευση του ορθολογισμού.